Bệnh IB trên gà hay còn được gọi là bệnh viêm phế quản truyền nhiễm, bệnh đường hô hấp truyền nhiễm cấp tính ở gia cầm, với đặc điểm: Khó thở, thở khò khè, ho, hắt hơi. Bệnh gây thiệt hại to về kinh tế bởi khiến tăng tỷ lệ FCR, giảm sản lượng chất lượng trứng. Dagablv sẽ cùng bà con tìm hiểu về căn bệnh này.
Bệnh được phát hiện lần trước hết vào năm 1930 ở miền Bắc Dakota (Mỹ).
Thống kê đầu tiên về triệu chứng lâm sàng bệnh IB là của Schalk và Hawn năm 1931.
Năm 1936, Beach và Schalm phát hiện ra virus gây bệnh.
Năm 1937, Beaudette và Hudson lần đầu nuôi cấy virus trên phôi gà.
Bệnh IB xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Tại Việt Nam, bệnh được ghi nhận là nguyên do gây thiệt hại kinh tế cho ngành chăn nuôi gà.
Virus IB là 1 RNA virus thuộc họ Coronaviridae gồm hai giống: Coronavirus và Torovirus. Virus IB (IBV) thuộc đội ngũ 3 của giống Coronavirus. 2 nhóm khác bao gồm Coronavirus ở động vật có vú, với lớp lang và sắp xếp chuỗi gen khác sở hữu IBV.
Ở ngoài môi trường, virus sống trên 12 ngày vào mùa xuân và 56 ngày vào mùa đông.
Virus sẽ bị thay đổi về cấu trúc ở độ pH = 3. Trong môi trường nuôi cấy tế bào sở hữu pH trong khoảng từ 6 - 6.5 virus ổn định hơn ở độ pH từ 7 - 8.
Những chất sát khuẩn bình thường đều có thể tiêu diệt được virus.
Gà là vật chủ chính đột nhiên của mầm bệnh, tuy nhiên tính nhạy cảm sở hữu bệnh đổi thay tùy thuộc vào giống gà.
Gà mắc bệnh viêm phế quản lây truyền ở mọi lứa tuổi, nhưng gà con nhạy cảm nhất và sở hữu tỷ lệ chết cao. khi tuổi càng nâng cao, gà trở lên đề kháng phải chăng hơn sở hữu các biến đổi bệnh lý ở thận, ống dẫn trứng.
Virus lây nhiễm mau chóng giữa các cá thể gà trong đàn. các loài chim nhạy cảm lúc nuôi cùng chuồng mang gà bệnh xuất hiện triệu chứng trong vòng 48 giờ. Bệnh lây chính yếu qua tuyến đường hô hấp.
Dù xâm nhập vào thân thể bằng tuyến đường nào, IBV cũng tiến công, nhân lên trong các tế bào biểu mô hô hấp khiến các tế bào này bị thoái hóa, hoại tử. Virus phá hoại thành mạch quản khiến cho tăng tiết dịch thẩm xuất và xâm nhiễm các tế bào lympho vào các xoang hô hấp khiến cho gà khó thở.
Bằng cách thức kháng thể huỳnh quang quẻ với thể thấy virus gây bệnh trong nguyên sinh chất và nhân tế bào thượng so bì niêm mạc mũi, phế quản, phế nang, túi khí, gan, lách. Kết quả của những biến đổi bệnh lý mô bào khiến con vật chết trong thể cấp tính.
Trong thể kinh niên, ngoài tế bào niêm mạc hô hấp virus còn tác động vào tế bào cơ quan sinh dục. Cho nên sau khi đã khỏi bệnh, con vật vẫn còn với 1 số di chứng.
Bệnh tích chủ yếu tập trung ở hệ thống hô hấp: gà bị bệnh viêm niêm mạc mũi, viêm xoang, khí quản bị xung huyết, phù và bề mặt phủ một lớp niêm dịch nhớt, lẫn bọt.
Túi khi bị mờ đục hoặc với phổ thông dịch thủy thũng màu vàng.
Niêm mạc phế quản và lòng phế nang xung huyết, chứa dịch thẩm xuất.
Một số trường hợp bệnh tiến triển chậm sẽ thấy viêm phổi vị trí tiếp giáp với phế quản lớn.
Mổ khám gà thấy cuối khí quản và phế quản đựng dịch thẩm xuất tích trữ thành khối, làm cho tắc khí quản và phế quản.
Giả dụ gà bị viêm thận sẽ khiến thận bị sưng to, nhạt màu, trong niệu quản bị lắng đọng phổ thông muối urat.
Gà đẻ bị bệnh, trong xoang bụng mang đựng phổ biến dịch lòng đỏ; bên cạnh đó, bệnh tích này cũng thường thấy ở 1 số bệnh làm cho tỷ lệ đẻ giảm.
Bệnh tích ống dẫn trứng với thể do gà bị nhiễm từ khi 1 ngày tuổi cũng là nguồn cội khiến tỷ lệ đẻ giảm.
Một phần ba ở giữa ống dẫn trứng bị ảnh hưởng năng nhất.
Bệnh viêm phế quản truyền nhiễm ở gà “thể dạ dày tuyến” có bệnh tích đặc thù là bao tử tuyến sưng to, xuất huyết và loét.
Dagablv chúc bà con thành công!
